قشم در یک نگاه

جغرافیا

قشم از ایران زمین در سواحل جنوبی ، بزرگترین جزیره را در خلیج فارس و گذرگاه دریایی هرمز به طرف دریای مکران و اقیانوس هند تشکیل داده ، که به همراه جزیره هنگام در جنوب آن تقریبا در فاصله مداری ́30-˚26 تا ́5-˚27 شمالی و نیمروزان ́15-˚55 تا ́20-˚56 خاوری قرار دارد. علاوه بر جزیره هنگام ، جزایر اقماری و نسبتا وسیع دیگر ایرانی چون هرمز و لارک در مجاورت نزدیک خاوری قشم ، مجموعا تشکیل دهنده بخشی از سواحل ایرانی مشرف به تنگه هرمز در ورودی خلیج فارس می باشد .

جزیره قشم با طول حدود 110 کیلومتر ، شمای بزرگترین ماهی دنیا در دریا را داشته ، ضمنا جزایر جزر و مدی فراوانی چون نگین و یا زور و یا مروارید در سواحل شمالی از بخش مرکزی این جزیره ، بویژه در محدوده یا تشکیل دهنده بخشی از جنگل های دریایی حرا بوده ، و نیزسایر جزایر نسبتا محدود در شمال و یا جنوب خاوری چون جزایر ناز ، همه در محدوده جزیره قشم می باشد. وسعت جزیره قشم حدودا و با ترتیب بین 1536 تا 1601 کیلومتر مربع از حد بیشینه تا پایین ترین تراز جزر دریا در تغییر بوده ، بویژه در زمان جزر کامل می توان حدود 195 کیلومتر مربع به مساحت اخیر (مجموعا 1796 کیلومتر مربع) و مربوط به گستری جنگلهای دریایی حرا اضافه نمود. کوتاهترین فاصله از جزیره قشم تا سرزمین مادر خود 100 ± 2400 متر و از طریق ساحل لافت  در میانه شمالی این جزیره می باشد.
پارس با داشتن تاریخ کهن و فرهنگ گسترده و بی نظیر خود به عنوان مبنای علوم، در گذشته به مناطقی از گستره ایران زمین چون قشم با توجه به موقعیت جغرافیایی و امکانات طبیعی و هم داشتن زمین ریختارهای برآمدئه پادگانه ای در اشراف و کنترل کننده اطراف خلیج فارس و مناطق دریایی اهمیت ویژه ای دارد که آثار باستانی و سنت ها بر اساس دانش ایرانی در این جزیره و منطقه نشانگر آن است. جزیره قشم به نامهای باستانی چون ابرکاخان، ابرکان، کاوان، و بروخت نامیده شده و تاریخ مستند سکونت از دوره مادها و سپس هخامنشی، اشکانی، ساسانی، صفویه و بعد از آن، داشته طبیعتا خواهد داشت.

اين جزيره از شمال به شهر بندرعباس، مرکز بخش خمير و قسمتى از شهرستان بندر لنگه، از شمال‌شرقى به جزيره‌ى هرمز، از شرق به جزيره‌ى لارک، از جنوب به جزيره‌ى هنگام و از جنوب غربى به جزاير تنب بزرگ و کوچک و بوموسى محدود مى‌گردد. فاصله جزيره‌ى قشم (از بندر قشم) تا بندرعباس10/8 مايل (20 کيلومتر)، تا بندر هرمز9/72 مايل (18 کيلومتر)، جزيره لارک (تا مرکز دهستان لارک) 4/85 مايل (9 کيلومتر)، تا جزيره بوموسى 88/01 مايل (163 کيلومتر) و جزيره تنب بزرگ61/55 مايل (114 کيلومتر) است.